Hoe en wat de juiste keuzes is vooraf, leiden tot een betrouwbaar resultaat zonder problemen achteraf.
Energieneutraal bouwen wordt de norm in Nederland. Een goed geïsoleerd casco is het halve werk als het om energie-efficiëntie gaat. Een slim ontwerp met goed presterende installaties leidt tot comfortabele en energie-efficiënte gebouwen. Technisch en theoretisch is het geen probleem om aan die eisen te voldoen. Het is nu al duidelijk dat gebouwen in de nabije toekomst zelfs energie op zullen leveren. Maar wat in theorie haalbaar lijkt, valt in de praktijk soms tegen. Gebruikers worden na oplevering bijvoorbeeld geconfronteerd met condensvorming en een tegenvallende energierekening. Bij het zoeken naar de oorzaak kan blijken dat de gevel warmte ‘lekt’. De Uw -waarde is niet 0,9 zoals was berekend, maar stijgt ver boven de 2 uit.
Alle gebouwen in Nederland zorgen samen voor 30% van het totale energieverbruik. De Rijksoverheid heeft in het Lenteakkoord (2012) met de bouwsector afgesproken dat in 2015 de EPC (energieprestatiecoëfficiënt) voor nieuwbouw wordt verlaagd van 0,6 maar 0,4. Daarna gaat het stapsgewijs naar (bijna) 0 in 2020. Dat geldt zowel voor woningen als voor utiliteitsgebouwen. Nieuwe overheidsgebouwen moeten vanaf 2019 al helemaal energieneutraal zijn. In het Bouwbesluit 2012 is vastgelegd dat de Uw (U-waarde, warmtedoorgangscoëfficiënt, het warmteverlies per m² via de gevel) van ramen, deuren en kozijnen niet hoger mag zijn dan Uw = 1,65 W/m²K. Deze wordt berekend volgens NEN 1068:2012.
Bij bestaande gebouwen wordt 24% van het totale energieverlies toegeschreven aan de ramen. Transparantie en daglicht zijn natuurlijk onmisbaar voor een prettig binnenklimaat, maar energetisch gezien is elke glaspartij een ‘warmtelek’.
De warmtedoorgangscoëfficiënt (Uw) beschrijft de warmtestroom door het totale raam, dat is opgebouwd uit kozijnen, stijlen, regels en glas. De kozijnen en het glas hebben elk een eigen U-waarde, die respectievelijk Uf en Ug worden genoemd. In de uiteindelijke Uw-waarde van een compleet raam wordt ook de ψ-waarde (psi-waarde) van glas of paneel meegerekend. Die wordt bepaald door de thermische geleidbaarheid van het materiaal waaruit de afstandhouder tussen binnen- en buitenruit is samengesteld.
De sterkte van een keten wordt bepaald door de zwakste schakel, ook in de bouwsector. Een goed eindresultaat hangt af van de kwaliteit van alle afzonderlijke elementen, maar óók van de verbindingen tussen de verschillende onderdelen.
Bij het ontwerp van een goed geïsoleerde gevel is de thermische kwaliteit van het glas van groot belang. Maar ook de eigenschappen van het gekozen profielsysteem, de materialisering van de afstandhouders in het glas en de manier waarop alle aansluitingen zijn afgedicht.
Het gaat bij het bepalen van een EPC om de isolerende kwaliteit van de complete gevel. De hoeveelheid warmte die naar buiten kan ‘lekken’, de Uw-waarde, wordt bepaald door de energieprestatie van het complete raam, inclusief vulling, kozijnen en randen. Het gaat om de juiste keuze van materialen, die gecombineerd in één gevelsysteem, samen de beste prestatie leveren.
Enkel glas, zoals dat 50 jaar geleden werd gebruikt, heeft een Ug-waarde die rond de 5 schommelt. Dubbel glas (sinds de jaren zeventig populair) scoort rond de 2,8. Het HR++ glas dat de laatste decennia de norm is, haalt een Ug-waarde van 1,1.
Het nieuwste tripleglas, wat bij ons standaard is zit op een Ug-waarde van 0,7 tot 0,5. Quadro glas heeft een minimale waarde Ug-waarde 0,3 .
De Uf-waarde van een kozijn (afgeleid van U-frame) valt – in vergelijking met die van glas – meestal relatief ongunstig uit en ligt nu in het beste geval rond de 0,9. Om de Uw-waarde van een compleet raam te verbeteren is het natuurlijk mogelijk om de profielen dieper te maken en de isolatiezone te verhogen. Dat resultaat wordt versterkt door extra dichtingen toe te passen in de glassponningen. Ook het integreren van isolatieschuim tussen de binnen- en buitenkant van een profiel (zodat die elkaar niet meer kunnen ‘zien’), betekent minder stralingsverlies. Kunststof verbindingsstrippen met isolatieschuim zorgen voor een thermische ontkoppeling tussen de beide profieldelen, binnen en buiten. Als op zichzelf staand element is een diep en breed profiel energetisch gezien, gunstig. Er is namelijk een lineair verband tussen de breedte (het aanzicht) van het profiel en de Uf-waarde van datzelfde profiel. Het is dus niet zo, dat alle profielen uit één bepaald systeem dezelfde vaste Uf-waarde hebben.
Dat alleen is natuurlijk niet van doorslaggevend belang voor de ontwerper. Bovendien: bij het berekenen van de U-waarde van een gevelelement of gevelsysteem gaat het om de combinatie van kozijn én glas. Om een zo laag mogelijke U-waarde voor het raam of de gevelwand als geheel te krijgen, is het juist raadzaam om zo weinig mogelijk profiel en zoveel mogelijk glas in de gevel te verwerken.
The devil is in the details, om Mies van der Rohe te parafraseren en dat geldt zeker bij het totaalontwerp voor een thermische schil. Bij het berekenen van de U-waarde zijn meerdere variabelen van invloed. De Uw-waarde van een kozijn is in feite het gewogen gemiddelde van het warmteverlies door de samenstellende delen: profiel, glas en de randaansluiting daarvan. Zoals vastgelegd in DIN EN ISO 10077-1. Daarbij wordt de Uf-waarde vermenigvuldigd met het van buiten zichtbare oppervlak aan aluminium (Af), de Ug-waarde vermenigvuldigd met het zichtbare oppervlak aan glas (Ag) en de ψ-waarde vermenigvuldigd met de lengte van de glasrandaansluiting (lg).
Zo ontstaat het berekende warmteverlies (in W/K) over het gehele oppervlak van het kozijn (Aw in m2). Door deze twee grootheden op elkaar te delen, ontstaat de gemiddelde Uw-waarde voor dit kozijn, wederom uitgedrukt in W/m2K.
Hoe goed de kwaliteit van alle autonome onderdelen ook is: als de constructieve verbinding tussen die elementen thermisch niet klopt, is het eindresultaat nooit optimaal. Bij ramen en deuren is er natuurlijk altijd extra warmteverlies bij de lineaire aansluitingen van kozijn en glas, kozijn en paneel of kozijn en deur. Omdat inzichtelijk is hoe groot de invloed van de diverse variabelen is op de U-waarde, slagen systeemleveranciers er steeds beter in om de gevel als geheel energetisch gezien, optimaal te laten presteren.
Zo luchtdicht als mogelijk bouwen kan alleen door in te zoomen op de details en die te perfectioneren, bijvoorbeeld door extra aandacht te schenken aan de afdichtingen aan de binnen- en buitenzijde van een gevel. Het gebruik van dichtingen met een vin (waardoor gesloten luchtkamers ontstaan), verbetert de Uf bij gelijke aanzichten en diepte. Dit effect wordt nog sterker bij dichtingen, waarvan de tegen het glas liggende zijde een soort schuimrubber is, dat via coëxtrusie met EPDM tot één geheel wordt samengevoegd. De steeds hogere eisen waarmee de bouwwereld te maken krijgt op het gebied van duurzaamheid, vragen om een meer integrale manier van denken en calculeren. Eén onderdeel met een lage U-waarde lijkt aantrekkelijk, maar zegt niets over de energieprestatie van de gevel als geheel. Calculaties op dit vlak moeten al vroeg in het bouwproces plaats vinden: doet deze gevel wat noodzakelijk is in deze specifieke situatie? Voldoet de combinatie van
materialen en de gekozen uitvoering daarvan, aan de eisen die in dit specifieke geval worden gesteld? Denk bijvoorbeeld eens aan een fabrieksgebouw met een vochtig en warm binnenklimaat.
Een isothermen berekening maakt duidelijk waar en wanneer condensatie kan optreden. Onderstaand voorbeeld laat zien hoe een wijziging in profieldiepte en het toepassen van ander glas met een andere afstandhouder (samengevat: een lagere Uf, een lagere Ug en een lagere ψ-waarde) de isolatiewaarde van alle samenstellende delen en dus ook van het element als geheel verbeteren. Hierdoor wordt het condensatiepunt naar buiten verlegd. Met een Uw-waarde berekening is condensatie niet aan te tonen, omdat luchtvochtigheid en temperatuursverschillen hierin ook betrokken moeten worden.
Als condensatie zich pas in de praktijk openbaart, is de ellende niet te overzien. Het kan leiden tot onaangename discussies tussen architect, aannemer en opdrachtgever over oorzaak en gevolg en waar de verantwoordelijkheid ligt. Daar is niemand in de sector bij gebaat. In het uiterste geval moet een gevel mogelijk helemaal worden vervangen, wat uiteraard veel overlast en extra kosten met zich meebrengt.
Tijdens het ontwerpproces hebben alle keuzes met betrekking tot één van de variabelen die meetellen bij het bepalen van de U-waarde, invloed op die uiteindelijke waarde. Steeds moet de vraag worden meegenomen: wat is het effect van juist déze aanpassing?
Daarom is het belangrijk te beseffen, dat de U-waarde van een gevel de controleerbare uitkomst is van een rekenkundige formule, die steeds afhankelijk is van de volgende factoren:
Op deze wijze is eenvoudig te verifiëren of de gekozen invulling voldoet aan een vooraf gestelde eis. Daarnaast is het raadzaam te zorgen voor een uitgebalanceerde afstemming van de verschillende componenten, zodat het warmteverlies gelijkmatig over de gehele gevel verdeeld is. Triple beglazing in een matig geïsoleerd systeem kan weliswaar als geheel voldoen aan een bepaalde lage Uw-waarde, toch kan plaatselijk condens ontstaan door de grote verschillen in thermische geleiding. Aanpassingen achteraf kunnen de energieprestatie van een gevel ook nadelig beïnvloeden. Denk aan het toevoegen van een luifel bij de entree, het ophangen van een reclamebord aan de zichtkant van een gebouw of het monteren van extra zonwering aan de buitenkant van de gevel. Wanneer dit gebeurt via een brute onderbreking in het isolatiesysteem, kunnen de gevolgen dramatisch zijn en alle berekeningen die vooraf gedaan zijn, verliezen hun geldigheid. Het zit ‘m in de details.
De energieprestatiecoëfficiënt geeft aan hoe energiezuinig een gebouw of woning is. De waarde 1,0 is wat een gemiddelde woning in 1990 presteerde. Vanaf 2015 is de EPC 0,4 dat betekent dat een woning nog maar 40% van de energie mag gebruiken van wat zo’n zelfde gebouw in 1990 verbruikte.
De warmtegeleidingscoëfficiënt, de hoeveelheid warmte die per seconde, per m² en per graad temperatuurverschil tussen de ene en de andere zijde van een constructie of wand wordt doorgelaten. Om de Uw- (window) van een hele gevel te bepalen moeten zowel de Ug als de Uf -waarden (zie hieronder) mee worden genomen in de berekening.
De hoeveelheid warmte die per m² glas naar buiten wegvloeit bij één graad temperatuurverschil tussen beide kanten.
De hoeveelheid warmte die per m² via een kozijnconstructie naar buiten weglekt.
Het warmteverlies in W/mK als gevolg van de randverbinding tussen binnen- en buitenruit. Afhankelijk van het materiaal waaruit deze is gemaakt (aluminium, RVS of kunststof)
Copyright @ 2017 - 2024 MPG - AHK Kozijn B.V. - Aluminium -, Hout-, Kunststof kozijnen
Beste mensen ook wij gaan even dicht met de feestdagen, dit zal zijn van week 52 t/m 1, 2025 (20 december tot 5 januari).
Namens het AHK kozijn team willen wij prettige feestdagen wensen en een heel gezond gelukkig en goed 2025.
Vanaf maandag 06/1/2024 zijn wij terug, fris en monter voor U klaar.
Met vriendelijk groet,
Aanvragen voor offertes kunt u nog gewoon per mail indienen, deze zullen natuurlijk z.s.m. beantwoord worden.
Beste mensen, wij zijn open.
Onze fabriek is te bezoeken alleen op afspraak van 7:30 uur tot 15:30 uur .
Ook de showroom kan alleen op afspraak tel: 072 572 1415.
Met vriendelijke groet.
AHK Kozijn team
